Herkese merhabalar,
Fren sistemleri biliyorsunuz ki aracin en onemli parcasidir. Fakat sistem duzgun olarak yapilmazsa, surtme sesi, aracin frenlerinin cabuk bitmesi gibi bir takim sorumlarla karsilasirsiniz. Bu isi hakkiyla yapan kisiler piyasada cok fazla, zaten sorun yasamazsiniz. Fakat isin erbabi olmayan birisine giderseniz isiniz zor. Aslina bakarsaniz piyasadan temin edeceginiz 2-3 alet ile bu islemi kendiniz de yapabilirsiniz. Ilk etapta aks basina 1 saate yakin harcayabilirsiniz fakat zamanla pratikleserek sureyi dusurebilirsiniz.
Eger kendiniz yapmak isterseniz, alet listesi;
1- tork anahtar seti ( lokma diye tabir edilen set )
2- bazi durumlarda normal uzun kollu anahtar da kullanabilirsiniz.
3- kaliper gerdirme anahtari
4- eger imkaniniz varsa, araci krikodan kaydirmamak icin arac altina koyacaginiz kutuk veya stand
NOT: Fren onarma islemi yaparken duz zeminde arac park halinde ve lastiklerde takoz oldugundan emin olun. Islem bittikten sonra fren pedalini pompalayarak boslugu alin. aksi taktirde frendeki bosluktan dolayi arac durmayacaktir.
Gelelim islem nasil yapiliyor.
1- aracin calisilacagi akstaki lastigi yerinden sokuyoruz.
2- kaliperi sokmek icin 2 adet vidayi anahtar ile gevsetiyoruz. resimde isaretli vidalar. koruk uzerindeki vida.
3-kaliperi cekerek cikartiyoruz. Bazi durumlarda tornavida yardimiyla kanirtmak gerekebiliyor.
4-Balatalari ve onlari tutan kelepceleri yerinden cikartiyorsunuz.( disk degismeyecekseniz 8.maddeye geciniz)
5- Kaliperi takildigi ve butun sistemi sabit tutan demir parcayi sokuyorsunuz. Resimde kirmizi isaretli olanlar.sari renkliler kaliperi tutan vidalar
6- diski yerinden cekerek cikartiyorsunuz. lastik cekic ile hafif vurarak rahatca cikacaktir. Arka disler icin ise 2 adet uygun captaki vida isaretledigim deliklere takilip, anahtarla cevrilerek kolayca disari cikar. El freni hicbir sekilde cekili olmamali.
7- disk yerine takildiktan sonra, kaliperleri saseye baglayan metal parca yerine takilir.
8- fren balatalari takilmadan once bu metal parcanin ici tel fircayla temizlenir ve balatalarin ucunun denk geldigi kucuk kanala cok az lityum gres yag surulur.
9- balatalari tutan ince metal kelepcelerin uclarindaki cikintilar guzelce bukulur. boylece metal surtme sesi hicbir sekilde olusmaz. disk kanallarina denk gelen genis cikinti da hafif bukulurse diske hicbir sekilde surtme yapmaz.
10-kelepceler takildiktan sonra, balatalarin girecegi kanala cok az lityum gres yag surulur. veya balatanin cikintisina surseniz de olur. Asagidaki resimdeki gibi bir goruntu elde edince sirada kaliperler kalir. ama kaliper takilmadan once balatanin uzerinde gordugunuz marka kismina lityum gres yag veya balatayla gelen yag surulur. boylece kalipere yapisma ve oturtmasi kolay olur.
11-kaliper uzerindeki korukler nazikce cekilip cikartilir. icindeki pinlerde dahil olma uzere. balata spreyi ile koruk ici, pinlerin yuzeyi ve kanalin ici temizlenir. Sonrasinda korukler takilir(yirtik ise yenisini takin), pinlerin uzerine lityum gres yag surulerek koruk icine bastirilir. bazi frenlerde pinler farkli oldugu icin hangisinden hangisni cikarttiginiza dikkat edin. pinleri taktiktan sonra elinizle hafifce cekip birakin. vakum yapip yapmadigina bakin. vakum yapmiyorsa, korukte yirtilma olabilir.
12- kaliperin takilmasi. kaliper germe aletiyle piston sonuna kadar bastirilir.sonrasinda alet cikartilir ve kaliper yerine oturtulur. tamamen oturunca vidalari koruklu yere takip islemi bitirebilirsiniz.
13- lastigi monte edip, fren pompalanarak islem tamamlanir.
14- Eger bijon kesmisse, diskleri cikartmisken, kesilen bijonu cekicle vurarak geri ittirip cikarin, yenisini takin ve araya somun koyarak uygun captaki vida ile sikistirin boylece bijon yuvasina cok kolay oturacaktir.
Puf noktalari:
1- Cikmayan paslanmis vidalar icin WD40 puskurtup birazcik bekleyin kolayca acilacaktir.
2- kaliperi saseye baglayan demirin vidalari genelde paslidir. WD40 puskurtup bekleyin ve uzun kollu anahtar ile rahatca acabilirsiniz.
3- kaliperi ittirmekte sorun yasamamak icin, fren hidrolik kutusunun kapagini acik birakin. eger cok dolu ise bir miktar icinden alin.
4- gres yag surmekteki neden, paslanmadan oturu yapismalarin onune gecmek icindir.
islemler tamamen bu kadar. elektronik fren sistemi varsa, hic sokme sansim olmadi. ama ozel bir anahtar gerekiyor diye is yerimden birisi demisti. Fren sistemlerinin cogunlugu ayni sistemdedi. kimisinde kaliper yukari dogru kapi gibi acilir, kimisinde resimdeki gibi. diskleri bazi markalarda kucuk bir vida ile sabitlenir.
Not: Resimleri iki farkli aracimdaki islemlerden derledim. resimde bahsi gecen lift arkadasimin sirketinin garaji. islemleri orada yapiyordum.
Fren hidroligi degisimi ve frenlerden hava almak.
Bu islem icin bir kisinin yardimina ihtiyaciniz olacaktir. siz aracin altindan havasini alirken, diger kisi fren hidrolik rezervuarina azaldikca hidrolik doldurup, sisteme hava gitmesini onleyecek.Bu islem sanayilerde genelde birisi aracin icinde freni pompalar, diger kisi aracin altindan basincla birlikte hidroligi disari alir. Fakat bu islemde sistemdeki butun hava cikmaz. Bunun icin en ideali kuskusuz, vakum makinesiyle sistemden havayi resimdeki gibi cekmek. Bu islemi yaparken fren hidrolik kutusunun aractaki yerine gore en uzak frenden baslanip, en yakin frene en son dokunulur. yani sag onde olan aracta, sol arka, sag arka, sol on, sag on seklinde yaparsaniz sistemi daha rahat temizlersiniz. en uzak mesafeden isleme basladiginizda rezervuardaki eski yag kanallardan giderek rezervuara taze yag eklenir ve boylece diger frenlerden yaptiginiz islemlerde sistemdeki eski yag cekildiginde her zaman taze yag gelir. birazcik ugrastirir ama fren hidroligini 1-2 yilda 1 degistirmekte bence fayda var. epey farkediyor.
dikkat edilmesi gereken nokta, DOT 3 - DOT 4 birbiriyle karistirilabilir. Fakat DOT5 ile karistirilmaz. bu noktaya dikkat edip araciniz icin onerileni kullanmanizda fayda var.
Fren sistemleri biliyorsunuz ki aracin en onemli parcasidir. Fakat sistem duzgun olarak yapilmazsa, surtme sesi, aracin frenlerinin cabuk bitmesi gibi bir takim sorumlarla karsilasirsiniz. Bu isi hakkiyla yapan kisiler piyasada cok fazla, zaten sorun yasamazsiniz. Fakat isin erbabi olmayan birisine giderseniz isiniz zor. Aslina bakarsaniz piyasadan temin edeceginiz 2-3 alet ile bu islemi kendiniz de yapabilirsiniz. Ilk etapta aks basina 1 saate yakin harcayabilirsiniz fakat zamanla pratikleserek sureyi dusurebilirsiniz.
Eger kendiniz yapmak isterseniz, alet listesi;
1- tork anahtar seti ( lokma diye tabir edilen set )
2- bazi durumlarda normal uzun kollu anahtar da kullanabilirsiniz.
3- kaliper gerdirme anahtari
4- eger imkaniniz varsa, araci krikodan kaydirmamak icin arac altina koyacaginiz kutuk veya stand
NOT: Fren onarma islemi yaparken duz zeminde arac park halinde ve lastiklerde takoz oldugundan emin olun. Islem bittikten sonra fren pedalini pompalayarak boslugu alin. aksi taktirde frendeki bosluktan dolayi arac durmayacaktir.
Gelelim islem nasil yapiliyor.
1- aracin calisilacagi akstaki lastigi yerinden sokuyoruz.
2- kaliperi sokmek icin 2 adet vidayi anahtar ile gevsetiyoruz. resimde isaretli vidalar. koruk uzerindeki vida.
3-kaliperi cekerek cikartiyoruz. Bazi durumlarda tornavida yardimiyla kanirtmak gerekebiliyor.
4-Balatalari ve onlari tutan kelepceleri yerinden cikartiyorsunuz.( disk degismeyecekseniz 8.maddeye geciniz)
5- Kaliperi takildigi ve butun sistemi sabit tutan demir parcayi sokuyorsunuz. Resimde kirmizi isaretli olanlar.sari renkliler kaliperi tutan vidalar
6- diski yerinden cekerek cikartiyorsunuz. lastik cekic ile hafif vurarak rahatca cikacaktir. Arka disler icin ise 2 adet uygun captaki vida isaretledigim deliklere takilip, anahtarla cevrilerek kolayca disari cikar. El freni hicbir sekilde cekili olmamali.
7- disk yerine takildiktan sonra, kaliperleri saseye baglayan metal parca yerine takilir.
8- fren balatalari takilmadan once bu metal parcanin ici tel fircayla temizlenir ve balatalarin ucunun denk geldigi kucuk kanala cok az lityum gres yag surulur.
9- balatalari tutan ince metal kelepcelerin uclarindaki cikintilar guzelce bukulur. boylece metal surtme sesi hicbir sekilde olusmaz. disk kanallarina denk gelen genis cikinti da hafif bukulurse diske hicbir sekilde surtme yapmaz.
10-kelepceler takildiktan sonra, balatalarin girecegi kanala cok az lityum gres yag surulur. veya balatanin cikintisina surseniz de olur. Asagidaki resimdeki gibi bir goruntu elde edince sirada kaliperler kalir. ama kaliper takilmadan once balatanin uzerinde gordugunuz marka kismina lityum gres yag veya balatayla gelen yag surulur. boylece kalipere yapisma ve oturtmasi kolay olur.
11-kaliper uzerindeki korukler nazikce cekilip cikartilir. icindeki pinlerde dahil olma uzere. balata spreyi ile koruk ici, pinlerin yuzeyi ve kanalin ici temizlenir. Sonrasinda korukler takilir(yirtik ise yenisini takin), pinlerin uzerine lityum gres yag surulerek koruk icine bastirilir. bazi frenlerde pinler farkli oldugu icin hangisinden hangisni cikarttiginiza dikkat edin. pinleri taktiktan sonra elinizle hafifce cekip birakin. vakum yapip yapmadigina bakin. vakum yapmiyorsa, korukte yirtilma olabilir.
12- kaliperin takilmasi. kaliper germe aletiyle piston sonuna kadar bastirilir.sonrasinda alet cikartilir ve kaliper yerine oturtulur. tamamen oturunca vidalari koruklu yere takip islemi bitirebilirsiniz.
13- lastigi monte edip, fren pompalanarak islem tamamlanir.
14- Eger bijon kesmisse, diskleri cikartmisken, kesilen bijonu cekicle vurarak geri ittirip cikarin, yenisini takin ve araya somun koyarak uygun captaki vida ile sikistirin boylece bijon yuvasina cok kolay oturacaktir.
Puf noktalari:
1- Cikmayan paslanmis vidalar icin WD40 puskurtup birazcik bekleyin kolayca acilacaktir.
2- kaliperi saseye baglayan demirin vidalari genelde paslidir. WD40 puskurtup bekleyin ve uzun kollu anahtar ile rahatca acabilirsiniz.
3- kaliperi ittirmekte sorun yasamamak icin, fren hidrolik kutusunun kapagini acik birakin. eger cok dolu ise bir miktar icinden alin.
4- gres yag surmekteki neden, paslanmadan oturu yapismalarin onune gecmek icindir.
islemler tamamen bu kadar. elektronik fren sistemi varsa, hic sokme sansim olmadi. ama ozel bir anahtar gerekiyor diye is yerimden birisi demisti. Fren sistemlerinin cogunlugu ayni sistemdedi. kimisinde kaliper yukari dogru kapi gibi acilir, kimisinde resimdeki gibi. diskleri bazi markalarda kucuk bir vida ile sabitlenir.
Not: Resimleri iki farkli aracimdaki islemlerden derledim. resimde bahsi gecen lift arkadasimin sirketinin garaji. islemleri orada yapiyordum.
Fren hidroligi degisimi ve frenlerden hava almak.
Bu islem icin bir kisinin yardimina ihtiyaciniz olacaktir. siz aracin altindan havasini alirken, diger kisi fren hidrolik rezervuarina azaldikca hidrolik doldurup, sisteme hava gitmesini onleyecek.Bu islem sanayilerde genelde birisi aracin icinde freni pompalar, diger kisi aracin altindan basincla birlikte hidroligi disari alir. Fakat bu islemde sistemdeki butun hava cikmaz. Bunun icin en ideali kuskusuz, vakum makinesiyle sistemden havayi resimdeki gibi cekmek. Bu islemi yaparken fren hidrolik kutusunun aractaki yerine gore en uzak frenden baslanip, en yakin frene en son dokunulur. yani sag onde olan aracta, sol arka, sag arka, sol on, sag on seklinde yaparsaniz sistemi daha rahat temizlersiniz. en uzak mesafeden isleme basladiginizda rezervuardaki eski yag kanallardan giderek rezervuara taze yag eklenir ve boylece diger frenlerden yaptiginiz islemlerde sistemdeki eski yag cekildiginde her zaman taze yag gelir. birazcik ugrastirir ama fren hidroligini 1-2 yilda 1 degistirmekte bence fayda var. epey farkediyor.
dikkat edilmesi gereken nokta, DOT 3 - DOT 4 birbiriyle karistirilabilir. Fakat DOT5 ile karistirilmaz. bu noktaya dikkat edip araciniz icin onerileni kullanmanizda fayda var.