Herkese merhabalar,
Butun otomobil forumlarinda sorulan sorulardan bir tanesi kuskusuz Otomatik Sanzuman Bakimi ve Yag degisimi. Son 5-6 senelik gecmise baktigimda Turkiye deki otomatik sanzuman secenegi artik oldukca populer oldugunu goruyorum. Surus rahatliginin oldu soylentileri de cabasi. Ama her rahatligin altinda mutlaka bir bedel vardir. Bazi durumlarda bu bedeli cok az oderken, bazi durumlarda da cok agir olabilmektedir. Otomatik sanzuman suan icin Turkiye de cok yeni ve gercek anlamda bu sisteme hakim olan kisi sayisi cok az. Her usta otomatik sanzumandan anlamaz. Bana kizabilirler belki ama isin gercek yuzu oyle.
Sanzuman bakimi markanin onerdigi km araliginda degistirilmesinde fayda vardir. Unutmayinki hicbir sey omurboyu garantili degildir. Sanzuman yagi seciminde de, kafaniza gore veya markayi bilmeyen ustanin secimine gore hareket etmemelisiniz. Bazi sanzumanlar standart ATF disinda farkli bir yag kullaniyor. O yagi kullanmayip, ATF koyarsaniz o aman sorunlar yasamaya baslarsiniz. Cunku yagin yapisindaki kimyasallar farklidir.
Genel olarak sanzumanlar uc asagi bes yukari 7-8 lt kadar yag aliyor. Fakat aracin altindan tipasi acildiginda disari bu miktardan cok cok az miktar geliyor. 3-4lt kadar. Siz o cikan miktarda yeni yagi sanzumana koydugunuzda sanzuman yagi degismis sayilmiyor. Hatta o yag da cok kisa surede iceride olan yapisi bozulmaya baslamis yag ile karisinca ozelligini yitirecektir. Bir konuda okumustum hatta yazmistim aractan cikan yag kadar koy biraz sur tekrar bosal o kadar ekle 3-4 defada yag temizlenir diye. Aslina bakarsaniz kimyada seyreltme konusuna gore mantikli. Ama yagin kullanilip ayni sekilde yapildigini dusundugunuzde kimyadan alakasiz bir duruma donusuyor.
Peki otomatik sanzumanlarda yag degisimi nasil yapiliyor?
Makineli yag degisimi: Bu sistemde, makine araca genellikle 2 sekilde baglaniyor. Belki baska baglanti sekli olarak bosaltma tipasi da olabilir ama suan icin o uygulamaya hic denk gelmedim.
1. sistem: sanzuman yag kontrol cubugundan iceriye sokulan boru yardimiyla butun islem araci lifte kaldirmadan yapilabilir. makine sistemden kirli yag cekip temiz yag ekliyor. Yukarida dedigim gibi birisinin yazdigi mantikla calisiyor ama detay farkli. Bu yag cekip ekleme ile sanzumandaki yag hic kullanilmadan 20dk icerisinde seyreltilerek %100 e yakin oranda temiz yag ile degismis oluyor. Bunu baglanan borudaki yagin renginden anlayabiliyorsunuz. Tum islem bittikten sonra makine size araci calistirmanizi soyluyor ve bir islemde o sekilde yapiyor. en son asamaya gelindiginde aracin icine oturup vitesi butun viteslere gecirmenizi soyluyor. 2-3 defa bu islemi yaptiktan sonra makine aractan cikartiliyor. Toplamda 20dk da makine araciligiyla hicbirsey sokup takmadan sanzuman yagi degismis oluyor. Filtre degisimi icin makineyle sistemden bir miktar yag alinip, filtre degisilip sonrasinda tekrar geri eklenebilir.
2. sistem: ayni makine sanzuman yag sogutma kanallarina adaptor yardimiyla baglanip, sitemdeki yagi tamamen degistirmeye olanak sagliyor. giris ve cikis borulari ayri oldugu icin, makine bir yerden cekerken, diger yandan sisteme temiz yag pompaliyor. Bazi araclarda ugrastirdigi icin bircok usta bu islemi secmiyor. Aslinda en saglikli sistem. Cunku sogutma radyatorune pislik gitmiyor ve tikanma olmuyor.
Makinesiz yag degisimi: Bu secenegi genelde makine ekipmanina sahip olamayan kisiler seciyor. Ama burda sistemdeki butun yagin cekilemedigi soylentisi oluyor. Eger detaylara dikkat edersen yagi cekebiliyorsun.
1.sistem: Sanzuman yag sogutma kanallarindan yapiliyor. Sisteme girise hava verilip, cikistan kirli yagin hepsi disariya aliniyor. Sonrasinda aracin altindan sanzuman acilip filtresi degistiriliyor. Cok az miktarda kirli yag iceride kalabilme sansi vardir. Sonrasinda yag doldurulup, vites adaptasyonu yapilir.
2.sistem: tehlikelidir ama isin erbabi birisi bu islemi yapabilir. sanzuman yag bosaltma tipasina boru baglanir ve ucunu arac icinden gorebileceginiz mesafeye cikartirsiniz. Araci calistirdiginizda sanzumani N konumuydu sanirim, getirdiginizde sistem kendisi yagi disariya puskurtecektir. butun yag ciktiginda hava gelmeye basladiginda motor kapatilir. Sonra filtre degisilir ve yag doldurulup, vites adaptasyonu yapilir. Bu metodu deneyen kisiler cok dikkatli olmalidir. Disarisi cok soguk olursa yagin akiskanligi az olacagindan sanzumandan yagi alamazsiniz. Sanzuman sicak olursa bu sefer islemi yaparken sanzuman asiri isinabilir. En ideali, dis ortam sicakliginin yagin akiskanliginin normal oldugu sicaklikta yapilmasidir.
Subaru Amerika sanzuman filtre degisimini onermedigini soyluyor. Tabi bu bilgiyi servise sorarak size donus sagliyorlar. Turkiye bu konuda ne diyor bilmiyorum. CVT sanzumanda filtre degismez diye bir soylenti var. Lexus bayisinde arac bakarken servise ugrayip, bu islemi yapan usta ve servis giris islemi yapan kisilerle konustum ve bana soyledikleri aynen su sekilde. "Filtrenin ici kagit, bu filtre kagidi cok kolay sekilde yirtiliyor ki, degisim yaptigimiz araclar buna rastliyoruz. O yuzden her sanzuman bakimi yapilan aracta bu filtreyi degistiriyoruz" ifade kullandilar.
Araci 0km almissaniz, duzenli olarak sanzuman yagini degisirseniz, yuksek kmlerde degisim sonrasi sorun yasama olasiliginiz dusuk olur.
Araci baskasindan sanzuman bakim kmsinin altinda almissaniz, sanzuman yagi degisimini ihmal etmezseniz yuksek kmlerde degisim sonrasi sorun yasama olasiliginiz dusuk olur.
Araci yuksek km, ornegin 100.000 ve uzeri km de almissaniz ve onceki sahibi hic yag degismemisse veya bilmiyorsaniz, araci o sekilde surun. eger riske girmek istiyorsaniz makineli sistem ile sansinizi deneyebilirsiniz.
Sanzuman arizasi tespit etme:
1- eger vites gecisinizde vuruntu varsa, ilk etapta sanzumandan ziyade aracin atesleme sistemine bakin. bazi durumlarda 1 buji bitmis olur, bobinlerden 1 tanesi %50 performans ile calisir ama hicbir sekilde ariza isigi yakmaz, ister istemez sanzumanda gecis devrini ayarlayamayacagi icin vuruntu yapabilir.
2- tork konvertor sanzumanlarda, araci duz yolda surun. vites degisme devirinin altinda ayaginizi gazdan cekip tekrar ayni siddette basin veya gazi bas cek yaparak bakin bakalim tak tuk vurma sesi olusacak mi? olusuyorsa sanzuman omrunu doldurmaya baslamistir. Bunu bir sanzuman ustasindan aracin icinde uygulamali olarak ogrendim.
3- belirli araliklarda sanzuman yagini, motor calisir durumda yani sicak iken olcun. eksiltme var mi? yagda yanik kokusu var mi? bu size bilgi verecektir.
4- sanzuman kulagi kopmus ise vites gecisinde arkadan arabayla vurulmus gibi ses duyarsiniz. ara sira da demir vurma sesi gelir. bunu duyarsaniz, sanzuman kulaklarina oncelikli olarak bakin.
5- sanzuman artik vites degisiminde arkadan arac carpar gibi cok siddetli sarsmaya basliyorsa, araci zorlamadan en yakin tamir haneye yavasca gidin.
youtube da transmission fluid flush machine diye aratirsaniz, bir suru makine cesidi gorebilirsiniz. hatta
https://www.youtube.com/watch?v=fHXwDW2cOsM linkindeki videoyu izleyin. cikan yag ve eklenen yag arasindaki farki da gorebilirsiniz.
Makinenin uzerindeki yaziyi reklam olmasin diye sildim. yag kontrol deliginden degisim yapildi. ikinci resim ise, aractan cikan yagin rengi. normalde parlak kirmizi olmasi lazim. sanirim 32.000 mil sonrasi aractan cikan yagin rengi.
Butun otomobil forumlarinda sorulan sorulardan bir tanesi kuskusuz Otomatik Sanzuman Bakimi ve Yag degisimi. Son 5-6 senelik gecmise baktigimda Turkiye deki otomatik sanzuman secenegi artik oldukca populer oldugunu goruyorum. Surus rahatliginin oldu soylentileri de cabasi. Ama her rahatligin altinda mutlaka bir bedel vardir. Bazi durumlarda bu bedeli cok az oderken, bazi durumlarda da cok agir olabilmektedir. Otomatik sanzuman suan icin Turkiye de cok yeni ve gercek anlamda bu sisteme hakim olan kisi sayisi cok az. Her usta otomatik sanzumandan anlamaz. Bana kizabilirler belki ama isin gercek yuzu oyle.
Sanzuman bakimi markanin onerdigi km araliginda degistirilmesinde fayda vardir. Unutmayinki hicbir sey omurboyu garantili degildir. Sanzuman yagi seciminde de, kafaniza gore veya markayi bilmeyen ustanin secimine gore hareket etmemelisiniz. Bazi sanzumanlar standart ATF disinda farkli bir yag kullaniyor. O yagi kullanmayip, ATF koyarsaniz o aman sorunlar yasamaya baslarsiniz. Cunku yagin yapisindaki kimyasallar farklidir.
Genel olarak sanzumanlar uc asagi bes yukari 7-8 lt kadar yag aliyor. Fakat aracin altindan tipasi acildiginda disari bu miktardan cok cok az miktar geliyor. 3-4lt kadar. Siz o cikan miktarda yeni yagi sanzumana koydugunuzda sanzuman yagi degismis sayilmiyor. Hatta o yag da cok kisa surede iceride olan yapisi bozulmaya baslamis yag ile karisinca ozelligini yitirecektir. Bir konuda okumustum hatta yazmistim aractan cikan yag kadar koy biraz sur tekrar bosal o kadar ekle 3-4 defada yag temizlenir diye. Aslina bakarsaniz kimyada seyreltme konusuna gore mantikli. Ama yagin kullanilip ayni sekilde yapildigini dusundugunuzde kimyadan alakasiz bir duruma donusuyor.
Peki otomatik sanzumanlarda yag degisimi nasil yapiliyor?
Makineli yag degisimi: Bu sistemde, makine araca genellikle 2 sekilde baglaniyor. Belki baska baglanti sekli olarak bosaltma tipasi da olabilir ama suan icin o uygulamaya hic denk gelmedim.
1. sistem: sanzuman yag kontrol cubugundan iceriye sokulan boru yardimiyla butun islem araci lifte kaldirmadan yapilabilir. makine sistemden kirli yag cekip temiz yag ekliyor. Yukarida dedigim gibi birisinin yazdigi mantikla calisiyor ama detay farkli. Bu yag cekip ekleme ile sanzumandaki yag hic kullanilmadan 20dk icerisinde seyreltilerek %100 e yakin oranda temiz yag ile degismis oluyor. Bunu baglanan borudaki yagin renginden anlayabiliyorsunuz. Tum islem bittikten sonra makine size araci calistirmanizi soyluyor ve bir islemde o sekilde yapiyor. en son asamaya gelindiginde aracin icine oturup vitesi butun viteslere gecirmenizi soyluyor. 2-3 defa bu islemi yaptiktan sonra makine aractan cikartiliyor. Toplamda 20dk da makine araciligiyla hicbirsey sokup takmadan sanzuman yagi degismis oluyor. Filtre degisimi icin makineyle sistemden bir miktar yag alinip, filtre degisilip sonrasinda tekrar geri eklenebilir.
2. sistem: ayni makine sanzuman yag sogutma kanallarina adaptor yardimiyla baglanip, sitemdeki yagi tamamen degistirmeye olanak sagliyor. giris ve cikis borulari ayri oldugu icin, makine bir yerden cekerken, diger yandan sisteme temiz yag pompaliyor. Bazi araclarda ugrastirdigi icin bircok usta bu islemi secmiyor. Aslinda en saglikli sistem. Cunku sogutma radyatorune pislik gitmiyor ve tikanma olmuyor.
Makinesiz yag degisimi: Bu secenegi genelde makine ekipmanina sahip olamayan kisiler seciyor. Ama burda sistemdeki butun yagin cekilemedigi soylentisi oluyor. Eger detaylara dikkat edersen yagi cekebiliyorsun.
1.sistem: Sanzuman yag sogutma kanallarindan yapiliyor. Sisteme girise hava verilip, cikistan kirli yagin hepsi disariya aliniyor. Sonrasinda aracin altindan sanzuman acilip filtresi degistiriliyor. Cok az miktarda kirli yag iceride kalabilme sansi vardir. Sonrasinda yag doldurulup, vites adaptasyonu yapilir.
2.sistem: tehlikelidir ama isin erbabi birisi bu islemi yapabilir. sanzuman yag bosaltma tipasina boru baglanir ve ucunu arac icinden gorebileceginiz mesafeye cikartirsiniz. Araci calistirdiginizda sanzumani N konumuydu sanirim, getirdiginizde sistem kendisi yagi disariya puskurtecektir. butun yag ciktiginda hava gelmeye basladiginda motor kapatilir. Sonra filtre degisilir ve yag doldurulup, vites adaptasyonu yapilir. Bu metodu deneyen kisiler cok dikkatli olmalidir. Disarisi cok soguk olursa yagin akiskanligi az olacagindan sanzumandan yagi alamazsiniz. Sanzuman sicak olursa bu sefer islemi yaparken sanzuman asiri isinabilir. En ideali, dis ortam sicakliginin yagin akiskanliginin normal oldugu sicaklikta yapilmasidir.
Subaru Amerika sanzuman filtre degisimini onermedigini soyluyor. Tabi bu bilgiyi servise sorarak size donus sagliyorlar. Turkiye bu konuda ne diyor bilmiyorum. CVT sanzumanda filtre degismez diye bir soylenti var. Lexus bayisinde arac bakarken servise ugrayip, bu islemi yapan usta ve servis giris islemi yapan kisilerle konustum ve bana soyledikleri aynen su sekilde. "Filtrenin ici kagit, bu filtre kagidi cok kolay sekilde yirtiliyor ki, degisim yaptigimiz araclar buna rastliyoruz. O yuzden her sanzuman bakimi yapilan aracta bu filtreyi degistiriyoruz" ifade kullandilar.
Araci 0km almissaniz, duzenli olarak sanzuman yagini degisirseniz, yuksek kmlerde degisim sonrasi sorun yasama olasiliginiz dusuk olur.
Araci baskasindan sanzuman bakim kmsinin altinda almissaniz, sanzuman yagi degisimini ihmal etmezseniz yuksek kmlerde degisim sonrasi sorun yasama olasiliginiz dusuk olur.
Araci yuksek km, ornegin 100.000 ve uzeri km de almissaniz ve onceki sahibi hic yag degismemisse veya bilmiyorsaniz, araci o sekilde surun. eger riske girmek istiyorsaniz makineli sistem ile sansinizi deneyebilirsiniz.
Sanzuman arizasi tespit etme:
1- eger vites gecisinizde vuruntu varsa, ilk etapta sanzumandan ziyade aracin atesleme sistemine bakin. bazi durumlarda 1 buji bitmis olur, bobinlerden 1 tanesi %50 performans ile calisir ama hicbir sekilde ariza isigi yakmaz, ister istemez sanzumanda gecis devrini ayarlayamayacagi icin vuruntu yapabilir.
2- tork konvertor sanzumanlarda, araci duz yolda surun. vites degisme devirinin altinda ayaginizi gazdan cekip tekrar ayni siddette basin veya gazi bas cek yaparak bakin bakalim tak tuk vurma sesi olusacak mi? olusuyorsa sanzuman omrunu doldurmaya baslamistir. Bunu bir sanzuman ustasindan aracin icinde uygulamali olarak ogrendim.
3- belirli araliklarda sanzuman yagini, motor calisir durumda yani sicak iken olcun. eksiltme var mi? yagda yanik kokusu var mi? bu size bilgi verecektir.
4- sanzuman kulagi kopmus ise vites gecisinde arkadan arabayla vurulmus gibi ses duyarsiniz. ara sira da demir vurma sesi gelir. bunu duyarsaniz, sanzuman kulaklarina oncelikli olarak bakin.
5- sanzuman artik vites degisiminde arkadan arac carpar gibi cok siddetli sarsmaya basliyorsa, araci zorlamadan en yakin tamir haneye yavasca gidin.
youtube da transmission fluid flush machine diye aratirsaniz, bir suru makine cesidi gorebilirsiniz. hatta
https://www.youtube.com/watch?v=fHXwDW2cOsM linkindeki videoyu izleyin. cikan yag ve eklenen yag arasindaki farki da gorebilirsiniz.
Makinenin uzerindeki yaziyi reklam olmasin diye sildim. yag kontrol deliginden degisim yapildi. ikinci resim ise, aractan cikan yagin rengi. normalde parlak kirmizi olmasi lazim. sanirim 32.000 mil sonrasi aractan cikan yagin rengi.