Megaparca.com sitesinden ısmarladığım fren balataları geçen hafta gelmişti. Bugün hava güzel olunca takayım dedim. İlk defa yapacağım bir şey olduğundan YouTube’dan dersimi iyi çalıştım. Bir çok kişinin çok güzel videoları var. Benim favorim chrisfix adlı kanal. İşin temel özelliklerini anlatıyor.
Aşağıya onun fren üzerine sevdiğim bir dersini ekliyorum.


https://youtu.be/6RQ9UabOIPg

Araba farklı olsa da frenler bütün araçlarda hemen hemen aynı gibi. Bu sebeple bilgisayara kaydedip bir çok kez izledim. Kafamda hareketleri adım adım tekrar ettim.

Aşağıda ise bizim araca özel fren değişimi var.

Bu adamı seviyorum. Son derece samimi bir anlatımı var. Sanırım İskandinav kökenli bir tamirci.


https://youtu.be/mmCsyr5HXRY

Bu da başka bir fren değişimi videosu. Bu kişi de islandinav kökenli. Hiç konuşma yok. Sadece görüntü.


https://youtu.be/yH29Dz5PUNM


https://youtu.be/JyvuUiwc6Bo

Bu kanalın piyasada var olan nerede ise bütün araçlar için böyle video dersleri var.

Niye kendin çekmek yerine başkalarının videolarını paylaşıyorsun derseniz, bir ilk kez yapıyorum. İki, bir taraftan çalışıp diğer taraftan çekim yapmak çok zor. İkinci bir kişi olsa daha iyi olur. Üç, o işin bir de montaj kısmı var. Bu işler kolay değil doğrusu. Video çekip paylaşan arkadaşlar takdiri ayrıca hak ediyor.

Neyse biz konumuza dönelim. Hava güzel. İlk iş arabayı sehpaya almak oldu.



Kriko ile kaldırdıktan sonra aracın dört bir yanında ön tekerlerin hemen arkası, arka tekerlerin hemen önünde Subarunun üçgen ile belirttiği kriko veya sehpa koymak için ayırdığı bölümler var. Ön tekerler için, üçgenin hemen ötesinde şasenin metal kısmı açıkta. Kriko ile oralardan kaldırıp üçgenlerin olduğu yerlere kriko sehpalarını koydum. Arka tekerler için krikoyu arka difransiyelin altına krikoyu dayayıp kaldırdım ve arka tekerleri de sehpaya aldım.




Sehpaya aldıktan sonra lastikleri söktüm ve tedbiren araba şasesinin altına koydum. Arabayı şöyle bir salladım. Her şey sağlam duruyor. Irlanan bir yer yok. Ne de olsa ara ara arabanın altına girmem gerekebilir.
Aslında niyetim şanzıman ve diferansiyel yağlarını da değiştirmek istiyorum. O yüzden araç terazide durmalı. Sadece balata değiştirmek istesem salt kriko yeterli olurdu. Yağ değiştirmek için araba yere yatay şekilde terazide olmalı.
Yolun başında , hayata iyimser bakarken biraz fotoğraf çektim.
Sağ ön:




Sol ön:


Sağ arka:



Sal arka:


Unuturum diye neyin ne olduğunu belgelemiş oldum.

Ön fren balatası dizimi:





Şimdi daha önce frenler şakırdama diye bir konu açmış ve fren kaliper pimlerin ne kadar önemli olduğunu belirtmiştim. Balataları kendim değiştirmek istememin asıl sebebi o pimlerin bakımını kendim yapıp kafamın rahat olmasıdır.
Bu arada pistonların itilmesi için kullanılan piston presi var. Ona para vermek yerine bir şey tasarlayayım dedim. YouTube’da işime yarar bir tasarım var mı diye bakınmıştım. Yerli bir tasarım vardı.


https://youtu.be/48gP-ZuXZFI

Ben onu biraz modifiye ederek şunu tasarladım.


Pres 10 cm 5 mm kalınlığında lama demir. 6 köşe kafalı Kalın bir cıvata, benim kullandığım sanırım 8 mm kalınlığında. Cıvataya uygun somun ve pul. Lama demirin ortasına cıvatanın geçeceği bir delik açtım. Nasıl kullanıldığı resimden anlaşılıyor sanırım. Bana maliyeti zaten var olan malzemeleri kullandığım için sıfır lira ama malzemeleri satın alacaklara 10 lirayı bulmaz.

Şimdi nasıl yaptım diye anlatmamın gereği yok. Videolardaki sadece balata değiştirme bölümlerini uyguladım.

Üzerinde durmak istediğim şey kaliper pimleri. Sıradan bir Türk gibi sağ baştan başlayıp saat yönünün tersine devam ettim. İlk taktığım kaliper sağ ön tekerin kaliperi. Üstteki kaliper pimini söktüm. Alttakini de sökeyim dedim dakka bir gol bir, kaliper pimi milim yerinden kımıldamıyor. Körük sağlam, içine kaçan göçen bir şey yok yani. Ne var ki, pim kaliperdeki yuvaya kaynamış gibi. Uğraşa uğraşa alt pimi çıkardım ama hem yoruldum hem de baya vaktimi aldı. Neyse , kaliperi de söküp yuvaları temizliyeyim dedim. Allahım cıvatalar paslanmamış resmen kalipere kaynamış. Uğraştım sökülmedi. Bir sonraki balata değişiminde diskleri değiştirmeyi planlıyorum. O zaman bir şeyler düşünürüm deyip sökmekten vaz geçtim. Pimleri ve körükleri balata temizleyici ile temizleyip silikon gresle yağlayıp balataları taktım. Bütün balataların metal şeylerini temizleyip onlarında chrisfix’in gösterdiği yerleri bakır gres ile ince yağlayıp tekeri yerine taktım. Sol taraftaki ön ve arka balatarı sorunsuz söküp taktım. Ön sağ kaliper hariç bütün kaliperleri de sökerek güzelce tel fırça ile temizledim. Pim yataklarını balata temizleyici ile temizleyip yağladım. Mutluluğum “beyazları sakız gibi oldu” diye sevinen ev hanımı kıvamında . Nihayet en son teker yani sağ arka tekere geldim. Üst pim söküldü. Alt pim resmen kaynamış sağ ön kaliper pimi bunun yanında çocuk oyuncağı kalır. Allahtan kaliper söküldü. Uğraş uğraş pim yerinden çıkmıyor. Gördüğüm kadarıyla pim kalın bir pas ile yuvaya kaynamış gibi. Akşam yaklaşıyor. Şanzıman ve diferansiyel yağlarını değiştirmek hayal oldu ama bu sıkışık pim ile balata değişimi bile ertesi güne kalmak üzere. Neyse uğraş uğraş canım çıktı ama pimde çıktı. Uğraşırken 14 numara ağzı açık ingiliz anahtarı ve bir çekiç gerek. İngiliz anahtarını pimin altında geçirip anahtara çekiçle vurmak işe yarıyor. Böylece darbe pime gelmeyip zarar vermemiş oluyorum. Pim resmen paslanmış. Yatak da öyle. Balata spreyi işe yaramıyor temizlemek için. 240 kum zımpara ile pimi ince ince zımparaladım. Pırıl pırıl oldu. Kaliper yatağını da temizlemek lazım. Yuvaya uygun bir matkap ucuna 240 kum zımparayı sarıp yuvayı temizledim. Yuva da pırıl pırıl oldu. Yağladım pimi taktım, performansı yeni gibi. Balataları takıp tekeri de taktım. Arabayı çalıştırıp tekerlere güç verdim. Gayet güzel dönüyor tekerler. Sehpadan indirdim. Bijonları sıktım. Sehpada ile çalıştırdığım için arıza lambası yaktı araç. OBD2 okuyucu ile hata kodlarını silip hafiften yola çıktım. Frene bastım araba durdu. Yola çıktım gaza bastım, kazık fren yaptım araç şak diye durdu. Yanan arıza lambası yok. Akşam ezanına az kaldı. Hızla eşyaları toplayıp günü mutlu mesut kapattım.

Şimdi gelelim işin analizine:
Aşağıda kaliper pimlerinden alttaki nerede ise yuvaya kaynamış sağ arka balataların fotoğraflarını aşağıya ekliyorum.



Gözlede görülebileceği gibi balatalar orantılı şekilde aşınmamış. 1 numaralı balatanın, iç taraftaki, alt kısmı daha fazla aşınmış üst kısmına kıyasla. Buna benzer bir durumda 2 numaralı balatada görünmekte. 2 numaralı balatanın alt tarafı daha kalın, üst tarafı daha ince.

Aşağıda daha detaylı fotoğraflar ekliyorum. Dijital rakamlara dikkat etmeyin. Maalesef çekim açısından sebep rakamlar pek net değil ama şöyle diyeyim 1 numaralı balatanın alt köşesi 10 mm, üst köşesi 11,5 mm




2 numarlı balatanın alt köşesi 12 mm, üst köşesi 13 mm den kalın.



Bu niye önemli. Balata ses yapar. Disk orantısız aşınır. Frenleme kuvveti dengesiz olur. Zamanla şakırdama başlar. Daha da kötüsü bence bizim araçların 4X4 olmasından hasep elektronik donanıma gereksiz yük bindirir ve ömrünü daha erken bitirip, daha çabuk arıza verir. Bizim araçlar bu 4X4 özelliğinden tekerlerdeki sıkıntıya karşı daha hassas.
Şimdi benim araç 2010 model ve 2019 ortasına kadar sadece yetkili serviste bakımı yapılmış. Yani kaliper pimlerini yetkili servis te yağlamamış. Olay sadece özel servislerin ihmalkarlığı değil yani. Bir dahaki balata değişiminde ustanızdan ısrarla o pimleri söküp yağlamasını isteyin. Onlar büyük ihtimalle siz söylemeden yağlamayacaktır.
Gün bitti, şanzıman ve diferansiyel yağlarını değiştirmek başka bir güzel güne kaldı.
Selamlar.

Bu değişim sadece bir günümü almadı, benden 4000 kalori de götürdü



Tapatalk kullanarak iPhone aracılığıyla gönderildi

Teşekkür ederiz bilgilendirme için

Elinize emeğinize sağlık.
Aracımın bütün işlerini kendim yapmak hep hayalim. İmrenerek okudum.

yapılan iş diy olarak çok güzel ama ben şu foresterın beyaz rengine hasta oluyorum maşallah diyeyim Çok teknik çalışıyorsunuz maşallah

Elinize sağlık Nuri Bey, gerçekten teknik çalışıyorsunuz.

Hocam elinize sağlık. Aşağıdaki video sahibi arkadaşta sizin gibi birisi. Kendi göbeğini kesenler için faydalı olabilir diye eklemek istedim linkleri. Araç durmuyor gibi geldiğinde bunu nasıl çözeriz konusuna takılmışken bulmuştum videoları. Sonra tüm subarularda bu hissiyat olduğunu öğrenince yoluma baktım.

https://www.youtube.com/watch?v=xQAlmQrR...ex=48&t=0s
https://www.youtube.com/watch?v=x7Ag1FQf...ex=47&t=0s

Ellerinize sağlık. Gerçekten beğeni ile okuyup takip ediyorum.

Elleri öpülesi insan. Değerli konular bunlar.

Arkadaşlar yorumlarınız için çok teşekkür ederim.
[mention]Murat1903 [/mention] bey, sizin durumda eyesight denen özellik etken mi değil mi bakmak lazım. Videodaki şahıs sorunun eyesight sisteminde olduğunu söylüyor. Ama fren sistemindeki mekanik olası bütün problemleri elemiş bu iddiasını yaparken.
Bugün yeniden test sürüşü yaptım , belki de psikolojik, frenlemenin daha iyi olduğunu hissettim. Bugün yeniden düşündüm de arabanın sağ ön ve arka tekerlerinin frenleme kuvveti pimlerdeki sıkışmadan dolayı sol tarafına nazaran daha az imiş. Bu kuvvet dengesizliği muhtemelen hem AWD’yi, hem ESP’yi hem de ABS’yi en zayıf noktaya göre davranmaya zorlamıştır. Aslında diskleri de değiştirseydim daha güzel olacaktı. Ama yetkili servis kalınlıklarının yeterli olduğunu ama balataların değişmesinin gerektiğini söyleyince disklere zihnen hazırlık yapmadım. Bir dahaki fren bakımında kalınlığı yeterli bile olsa diskleri de değiştireceğim.
Şunu da söyleyeyim, benim el becerim birçok arkadaşıma göre muhtemelen daha yetersizdir. Sadece kafamda adımları sırasına göre planlayarak işe başlıyorum. Eminim ki bir çok istekli arkadaş ufak tefek denemelerle başlayıp çok daha güzel işlere imza atabilir. Eskiden bu imkanlar yoktu. Şimdi YouTube ve Forumlar çok güzel bilgi kaynakları. Tamam motor rektefiye etmeyelim ama aracın temel bakımlarını istersek kendimiz daha iyi yapabiliriz. Ustaların tecrübesini küçümsemek istemiyorum. Ama bu temel bakımları maalesef ustalar kendileri yapmayıp çıraklara yaptırıyor. İşini hakkıyla yapan ustalarımız her meslek dalında olduğu gibi başımızın tacı. Yapılan işin temiz olduğunu bilmek işin bir yanı. Diğer yanı ise işi yapan için müthiş bit terapi.

Ustalara laf söylemeden önce aslında iğneyi biz müşterilere de batırmak lazım. Kaliperlere o bakımı yapmak vakit alıyor. Benim durumumda yarım günümü aldı. Ticari bir işletmede en az iki saat tutacaktır diye düşünüyorum. Misal verdiğim videolardaki profesyonel ustalardan bir tanesi her bir teker için 20 dk süre vermiş. Bu orası için 1 saat 20 dakka demek. Türkçesi ise en az iki saat o da elinde bütün malzeme var ise. Bizdeki işçilik ücreti ile ki saat değil parça başına iş, ne usta o kadar uğraşmak isteyecek çünki o zaman diliminde 3 tane aracın frenini değiştirir, ne de müşteri ustaya o kadar para vermek isteyecek. Çünki yan taraftaki usta daha ucuza yapıyor diyecek. Bu bakım işinde müşteri olarak bizlerin de olgunlaşması lazım gibi. Ucuz ile iyi arasında bir denge tutturmalı.
Tapatalk kullanarak iPhone aracılığıyla gönderildi

@Nuri_Kongur harika is cikartmissiniz. tebrik ediyorum.

Eklemeler yapmak istiyorum:

1- Kaliper bakimi: Bu bakimdan kasit tahminimce, pistonlari cikartip, contalari degistirmek olsa gerek. Cunku kaliperde baska yapilacak bir bakim yok gordugum kadariyla. Eger bahsi gecen bakim bu pistonlar ise, bu islemi yapmak zorunda degilsiniz.
Soyle ki, bu pistonlarin cikartilip contalarin degistirilmesi islemine rebuilt yani rektefiye deniyor. Ne zamanki balatalari soktugunuzde bir piston takilmis ve balatayi dengesiz yemis gorurseniz( subaru icin konusuyorum cunku 2 pistonlu sistem), o zaman bu islemi yapmaniz gerekiyor. Onun disinda, sistemi her soktugunuzde duzenli temizligini ve yaglamasini yaptiginizda sorunsuz kullanabiliyorsunuz.

Temizlikten kasit: kaliper pistonlarinin ici mumkun oldugunca tel fircayla temizlenip, pistonlar gerdirme aletiyle sonuna kadar nazikce bastirilmali. conta kismina da kurumasinin onune gecmek icin parmaginizla fren hidroligi veya cok hafiften lityum gres surmek yeterli oluyor.

2 Kaliper gerdirme aleti: yapmis oldugunuz duzenek piyasada $5 civarinda satiliyor. acikcasi bende onu kulaniyorum ki mantikli. Aleti olmayanlar icin ise 2 tane puf noktasindan bahsedebilirim. hayat kurtarir.

2.1 Hidrolik seviyesi: Arac sehpaya alindiktan sonra, fren hidrolik rezervuar kapagini acip, icinden birazcik hidrolik cekin. soyle ki, eger max seviyesindeyse, min veya biraz altina dusurun. rezervuarin dibindeki boruya kadar cok inmeyin ki hava girmesin sisteme. Kapagi kapatmadan rezervuar ustune koyun ki sisteme toz girmesin. En son frenler degistikten sonra sisteme yag ekleyin.

Bunu yapmanizdeki sebep, kaliperleri gerdirmek daha kolay olacak cunku sistemdeki basinc dusuyor.
2.2 Duz uclu kalin tornavida: Bu tornavidayi kullanarak, kaliperin vidalarini yumusatmadan once, kaliperi bu tornavidayla gerdirerek pistonu iceri sokabilirsiniz.
https://www.youtube.com/watch?v=3RYG0ymWEFE

Hicbir zaman aklinizdan cikartmamaniz gereken durumlar var

1- Fren montaji bittikten sonra, gerekiyorsa, fren hidroligi ekleyin ( eger sistemden cekmisseniz mutlaka ekleyin)
2- Hidrolik revuarina dokunmadiysaniz, araci sehpadan indirmeden once yani tekerleklere birakmadan once mutlaka, "FREN PEDALINI" pompalayip sisteme hidrolik gonderin. 2-3 defa nazikce pompalarsanazi pedal sertlesir ve olmasi gerektigi noktaya gelir.
3- Kaliper degisimi yapmissaniz, mutlaka sistemdeki havayi almaniz gerekiyor. yoksa fren duzgun tutmayacaktir.

Sahsi fikir: Eger birseyi ilk defa sokecekseniz, sokmeden once fotografini cekip, montaj sirasinda kafaniz karisirsa bakarak dogrusunu labilirsiniz. Kaliper pimlerini de soktugunuzde hangisini nerden cikarttiginizi isaretleyin.


NOT: Bilgi amacli paylasilmistir. Uygulanmasi, uygulayan kisinin sorumlulugundadir.