Trafik Cezalari:
Hic abartisiz olarak asagida aklima gelenleri anlatmaya calisacagim.Trafik cezalari caydirici olmali dedikleri seyi burda harbiden gordum. Hem meblag olarak, hem de yaptiricilik olarak gercekten harika. Hatta bircok cezada oyle bir cezanizi cekiyorsunuz ki, bir daha yapmak istemeyeceginize garanti ederim.
Iki cesit polis vardir. Bir tanesi sehir polisi sadece calistigi birimin oldugu sehirde yetkilidir, baska sehirde ceza yazamaz. Siniri oldugu sehirlerde belirli bolgeye kadar ceza yazabilir. Onun disinda o polisi baska sehirde gorun yaninda hiz ihlali bile yapsaniz yetki Alani olamadigi icin birsey yapmaz.
2. tip polisler ise, hepinizin filmlerden bildigi laf “lanet olsun dostum, eyalet polisi”. Evet Eyalet Polisi veya baska tabirle “State Trooper” lar korkulu ruyadir. Cogunlugu askeriyeden emeklilerden olusur, eyalet polisi olmak oldukca zordur ve universite mezunu olma sartini bircok eyalet istedigini biliyorum. Sehir polislerine nazaran daha anlayislidirlar, size dinlerler. Ama %90 affetmeyebilirler. Size genelde sordugu soru, seni neden durdurdum biliyor musun? Hayir dersen %100 ceza gelir. Evet, 1-2 mil geride hiz limitini gectim derseniz neden diye sorar. Farkina gec vardim vs. denildiginde size serbest birakabilir, inisiyatifine kalmistir. Esim dogum yapiyor yetismem lazim dersen genelde birakir veya pesinden gelir. Eyalet polisleri eyaletin bir ucunden digger ucuna kadar size takip edebilir. Evinizin onune kadar bile gelebilir. Araclari ozeldir, sehir polisleri standard arac kullanir. Eyalet polisinin araci yaris motorlarini bile yakalayabiliyor. Motor olarak HEMI, sanzuman olarak ozel sanzuman kullaniyorlar. Ayni aracin yol versiyonunda o sanzumani bulmaniz oldukca zor.
Yasanilan olay: yakin arkadasim yaris motoru vardi. Her zaman kullanirken bir sure kullanmadigini farkettigimde sordum ve bana nedenini anlatti. Hava guzel ve motor kullanmayacaksiniz. Geceyarisi bos bir otoyolda hiz yapmis. Yaklasik 2-3 dk gitmis aynada hicbirsey gormedim dedi. Ilginc diyip, eliniz gazdan cekip yavaslarken kolunun altindan bakmis, yaninda eyalet polisi isik yakmadan onu izliyormus. Farkettiginde isiklari yakip arkadasi kenara cekmis ve ona hiz yapmamasini sonucu telafi edilmeyecek seyler yasayabilrisin diye nasihat vermis. Istersem moturunu altindan alirim sesini bile cikartamazsin. Polis de motorcuymus o yuzden daha inisiyatifli yaklasmis. Sonrasinda polisin dedigi nereye gidiyorsun. Arkadas eve gidiyom demis. Polisin cevabi, hiz limitini 1 mil bile gecersen motorunu alirim. Seni takip edecem demis. Arkadasimin dedigi evin garajina kadar arkamdan geldi korkudan 1 mil gecmeyi birak 10 mil altinda surdum dedi.
1- Trafik isaretlerine uymamak; boyle bir sey yaptiginizda emin olun ceza kacinilmazdir. Ornegin; Dur isaretini gordugunuz kavsakta aracin 4 lastigi de tamamen durmalidir. Hafif yavasla bos diye atlarsaniz dikiz aynasinda size dogru gelen disko topu gorebilirsiniz. Okul civarinda, okul saatleri icinde hiz limitine uymak zorundasiniz. Bu konuda da cok katilar. Cep telefonuyla konusmak/mesajlasmaya da bircok eyalette goz actirmiyorlar. Bunun gibi nice ornekler sayabilirim.
2- Engelli park yerine parketmek; bircok videoda paylasirlar araclara yapmadiklarini birakmiyor millet. Ulkemizdeki yorumlari okudugumda da sikiysa aracima bunu yapsinlar diyenler goruyorum. Engelli park yerine yetkisiz parketmenin( aracinizda engelli plakasi veya plaketi yoksa) cezasi, ilk seferde $250 para cezasi + arac cekme/lastigi kelepceleme, 2.kez tekrarlanmasi durumunda $350 + kamu cezasi. Kamu cezasi denilen, hakim tarafindan karara baglaniyor ve belirli bir sure ornegin 1 ay kadar kamuya acik bir yerin temizligini yapiyorsnuz. Trafik cezalarinda genellikle, yogunlugun fazla oldugu otoyol kenari vs. yerlerdeki copleri temizliyorsunuz. Belirli saatler arasi oraya gitmek zorundasiniz. Size takip eden sivil memular ve polisler control edebiliyorlar. Oturup zaman oldurmek de yok tabiki. Ister unlu olun, isterseniz zengin olun farketmiyor.Bu cezayi aldiniz mi yapmak zorundasiniz. Ama cezanin en caydirici kismi ise rezil olmak. Halk daha acimasiz oluyor. Uzerinizde yelek oldugunu ve otoyol kenarinda gorurlerse, bazilari yaklasip laf atabiliyor, kimisi de copunu gicikligina uzerine atabiliyor.
3- Hiz cezasi; hiz limitlerini asmaniz durumunda sivil veya resmi polis araciyla pesinizden gelip sizi saga ceker. Durmak zorundasiniz. Eger hiz limitini +30 mil den fazla asmissaniz, tutuklama alabilirsiniz. Tutuklama sirasinda araciniz cekilir, ellerinize kelepce vurulup, polis merkezinde nezarete gidersiniz. Mahkeme gunune kadar beklersiniz. Hem yediginiz cezayi odersiniz hem de hakimin verecegi cezaya gore islem devam eder. Kefaletle cikma sansiniz da olabilir.
4- Alkollu arac kullanmak; yakalandiginiz zaman, alkol metre kullanabilir, diz bir cizgi cizip uzerinde yurutebilir veya parmagini gozunuzun onunde tutup takip etmenizi ister. Kafanizi parmagin gittigi yonde cevirirseniz sarhossunuz. Sadece goz bebekleri oynarsa bilinciniz acik oldugunu anliyorlar.Tabi ilk yakalanmada para cezasi + 6 ay trafikten men yiyorsunuz. Bu 6 ayi icinde de haftada belirli saat olmak uzere terapi seanslarina katiliyorsunuz. Eger okula giden cocugunuz varsa ve servis imkani yoksa, ozel izinle arac kullanip cocugu okula birakip, okuldan alabiliyorsunuz. 2.kez alkollu yakalanirsaniz, ehliyetiniz 1 yil gidiyor + terapi seanlarina katiliyorsunuz. Aracinizin kontagina alkol metre takiliyor. Araci calistirmadan once uflemeniz lazim eger alkol cikarsa arac calismiyor. Tabi bunu bazi kisiler baskasina ufletme veya yaninda cocugunu vs. tasiyarak onlara ufletebiliyor. Ama yoldan gecenler hicbir sekilde uflemiyor cunku durumun farkindalar. Alisverise gittiklerinde aracin kontagini kapatmadiklari da oluyor. Geri geldiginde ya calistiramazsam diye.Bu kisilerin aldiklari ceza DWI veya DUI olarak isimlendiriliyor. Aralarindaki fark, DWI da alkollu veya uyusturucu kullanmis olmak, DUI da o maddenin etkisi altinda refleklerin tamamen gittigi anlamina mi ne geliyor.
5- Emniyet kemeri takmamak; bu cezayi yiyene gerizekali gozuyle bakiliyor. Aractaki herkesin arka koltuk(bircok eyalette) da dahil takmak zorunda. Sadece bazi eyaletlerde belirli baski islerde calisanlar kemer takmiyor. Ornegin postaci, sehirici calisan sari taksici gibi. Belediye otobusu soforleri bile takmak zorunda. Soyleki polisler de cogu zaman gordum bu kurala uyup takiyor.
Polis tarafindan durduruldugunuz her cezada ceza puani vardir. Bu ceza puanlari islevsel. Sigorta kisminda okuyabilirsiniz.ceza puani dolmasi durumunda ehliyetiniz kullanim disi kalir. Belirli puan sinirini gecerseniz herbir puan basina ekstra motorlu tasitlar dairesine de para odersiniz. Agir vasita suruculeri ve ticari olup 6 kisiden fazla yolcu tasiyan araclarin suruculeri ticari ehliyer(CDL) kullanmak zorundadir. Soyleki onlardaki cezalarin hepsi, normal ehliyete nazaran X2 dur. Otoyollarda bazi bolgelerde levhada hiz sinirini asilmasi durumunda ceza X2 dur levasi gorebilirsiniz.
Butun polisler durdurduklari aracin arkasinda belirli acida parkeder ve projector lambayi aracin icine tutar. Sebebiyse, aracin icini daha iyi gorebilmek. Eger aracin icinde 1 den fazla kisi varsa takviye ekip cagirir ve gelene kadar bekler. O isik gozunuze aynadan oyle bir yansir ki, sol taraftan beklediginiz polis sag taraftan gelir. Ayaginizi frenden cekmediginiz surece aracindan inmez. Park a taktiginizda zaten geri vites isiginin anlik yanmasindan dolayi anlar ve aracindan cikar. Elleriniz direksiyonun uzerinde, camlariniz acik beklemek zorundasiniz. O gelmeden ehliyet ve arac kayit evragini hazirlarsaniz sizin icin + puan olabilir. Ama elinizi goremeyecegi bir yere gotururseniz uyari yapip size silahini cekebilir. Hava yagmurluysa, eger az ileride kopru alti vs. goruyorsaniz oraya kadar giderseniz, yani onun islanmayacagi bir yere giderseniz sizin icin + olacaktir. Ama oyle bir sans yoksa yapacak birsey yok. Yagmurlu havada daha sinirli oluyorlar ki kim olmaz. Siz aracinizla guvenli bir yere kadar gidebilirsiniz. Arkanizdan gelirler. Ornegin yol kenarinda fazla yer yoktur guvenli degil diye daha genis bir yere kadar surebilirsiniz veya bir benzin istasyonu varsa az ilerde surebilirsiniz.
Aracinizda cam filmi yaptirabilirsiniz. Ama bunun kanunlari var. On kapi camlari ve on cama hicbirsekilde yaptiramazsiniz. Arka kapidan itibaren arka cama kadar isterseniz zifiri karanlik yapin. Gerekcesi, size durdurdugunda aracin icerisinde kac kisi oldugunu gorebilmek. Zaten filmli camlari olan araclara daha temkinli yaklasiyorlar ve oncesinde camlari indirmenizi de isteyebiliyor. New York eyaletinde cam filmi yaptirmaniz icin izin belgesi almaniz gerekiyor. Ama bu belge butun camlar icin mi yani on kapi camlari icin mi geneli icin mi bilmiyorum. Tek bildigim aracin arkasina bilgi yazisi yaziyorsunuz. “Cam filmi izin belgesi aracin on camindadir” gibi bir yazi. Durdurup control edebilir. Bu izin icin de gecerli bir neden gerekiyor. Saglik basta olmak uzere yaptiginiz ise gore guvenlik icin. Cam filmini aracina sekil duruyor diye yaptiran cezasini oduyor. Ferrari . lambo gibi araclarda kapi caminda film yoktur. Eger varsa onun kesin ozel bir izni vs. vardir.
Gazetelerden okudugum kadariyla ulkemizde moda haline gelmis cakar lamba kullanimi oldugunu gordum. Amerikada cakar lamba kullanmaniz icin lisansinizin olmasi lazim. Sahsi aracinizda kimizi-mavi renklerini bir arada kullanamazsiniz. Polis ve koruma araclarinda kullaniliyor. Koruma araclarinda bu lamba hem aracin onunde, hemde arkasinda olmak zorundadir. Farlara takilan beyaz cakar lambalar ise polis, itfaiye, ambulans veya resmi araclar on far ve arka stop lambalarinda kullaniliyor. Bunlarin disinda digger renkteki cakar lambalarin da anlami var.
turuncu tepe lambasi veya aracin on ve arkasinda olabilen lambayi kullanan araclar, tamamen dikkatli olunmasi anlaminda kullaniyor. Ornegin kisin kari yoldan temizleyen araclar, otobuslerin arkasinda, cop kamyonlarinda, telefon sirketleri ariza onarimi sirasinda, arac cekicileri ..vs. araclarda kullaniliyor.
Mavi – beyaz: acil saglik mudahale ekibi bu lambayi kullanir. Aracin on ve arka caminda vardir. Bu lambayi kullanan araclarin on plaka altinda sahis arabasi oldugu halde acil mudahale ekibi diye uyari plakasi vardir.
Kirmizi-beyaz: itfaiyenin onden giden ekibi veya itfaiye sefinin aracinda bulunur. Ayni sekilde plakanin altinda itfaiye sefi diye yazan hangi bolgenin oldugu da yazili plakasi vardir.
Beyaz lamba: bu lambayi kullananlar, itfaiye icin gonullu calisanlar agirliktadir. Askeri personel de sahsi araclarinda bunu kullanir.
Bu cakar lambalari kullanmak icin ozel lisans almaniz gerekmektedir. Araciniza kafaniza gore takamazsiniz. Yakmasaniz bile takarsaniz cezasina katlanirsiniz. Kimse bu isigi menfaati cikarinda trafikten kurtulmak icin yakmaz.
Ogrenci servisleri, duracagi zaman isiklarini yakar ve dur tabelasini acar. Bu durumda trafik her iki yonlu durur. eger orta refujle bolunmus yolsa, servisin arkasindaki trafik sadece durur. devlet baska ni bile olsaniz durup bekleyeceksiniz. Servisin onunden ve arkasindan ortalama 10 mt kadar mesafede durmaniz lazim. Servisin on kisminda arac genisliginde bir bariyer otomatik olarak acilir ve cocuklarin yola atlamasi onlenir.
Cenaze korteji: eger vefat eden kisi eski bir guvenlik guclerinden veya sevilen bir kamu calisani ise, polisler bu kisi icin eskortluk yaparlar. Otoyol guzergahi kullaniliyorsa, cenaze konvoyu otoyola girmeden once polisler otoyoldaki trafigi yavaslatip durdurma noktasina getirir. Suruculer ilerde birsey oldugunu dusunerekten yavaslar. Buyuk kazalarda da bu sekilde uygulama yaparlar. Sag ve sol seriler arasinda polis arci/araclari zig zag yapar. Aradan kacayim derseniz uzerinize surer. Bir baska ekip de konvoyun biraz onunden gidip otoyol girislerini konvoy gecene kadar keser. Kimse buna birsey demez. Cenaze konvoyuna herkes saygilidir.
Sehir icinde siradan bir cenaze konvoyu varsa, guzergah cenaze evindeki calisanlar tarafindan saat verilerek polis merkezine bildirilir. Araclara cenaze evi tarafindan verilen bayrak veya aynaya bir kagit asilir. Herkes 4luleri yakarak konvoya katilir. Cenaze araci yesilde gecip digerleri kirmiziya takilsa bile yola devam ederler. Kavsaga kimse girmez. Kirmizi isik kameralari da devre disi oldugu icin ceza gelmez. Eger gelirse zaten o ceza iptal edilir. Cenaze konvoyuna disardan kimse girmez. Eger yabanciysaniz ve bilmeden girerseniz, konvoydan birisi cikip yaniniza yaklasip cikmaniz icin uyarir.
Itfaiye, ambulans, polis araclarini aynanizda gorurseniz veya karsidan geliyor gorurseniz, aracinizi yolun disina cikartip durmaniz gerekiyor. Eger duracak kadar alan yoksa hizini arttirip gitmeniz veya onun gecebilecegi sekilde durmaniz gerekiyor. Arkasindan uyaniklik yapip da gitmek yasak. Zaten polis aracinin arkasindan gitmek goz sagliginiz icin son derece zararli. Cunku cakar lambalar cok parlak ve 10 mt bile yakalasamazsiniz.
Ehliyet almak
Ehliyet almak ulkemize nazaran hem kolay hem de zordur. Ogrenciler lisedeyken 1 sene boyunca trafik dersi alir ve sinavi gectikten sonar, motorlu tasitlar merkezine gidip direksiyon sinavi icin gun alirlar. 16 yasindaki herkes ogrenci ehliyeti ve direksiyon dersi alir. 17 yasinda alinan ehliyet de trafige cikabilirsin. Ama yaninizda ehliyeti olan bir yetiskin ile birlikte. Gece 23:01 saah 05:00 arasi hicbir sekilde arac kullanamaz.
Yurt disindan gelenlerde ise durum, yasiniz 21 altinda ise direksiyon sinavina grime zorunlulugu vardir(bazi eyaletler haric), yazili sinav motorlu tasitlar dairesinde yapiliyor ve bilgisayar ekranindan anlik olarak sonuc gorerek oluyor. 50 soru sorulur ve 40 dogru yapmak zorundasiniz. %80 basari araniyor. Saglik muayenesi icin ordaki bir cihazdan goz muayenesi yapiliyor. 11 yanlsi yaptiginizda system otomati kapanir, 7 gun sonra tekrar sinava girebilirsiniz. Soru kombinasyonu her hafta degisir.
Direksiyon sinavi icin gun alindiginda kendi aracinizla gidebiir veya arac kiralayabilirsiniz. Gereksinimler olarak, arac feni vs. sorunsuz olmali. El freni ortada, elle cekmeli olmak zorunda. Ayakla baslamali veya dugmeye basmali sistemler ile giremezsiniz. Parallel park ve 3 nokta donusu yapmak zorundasiniz en ufak hatanizda sinavdan kalirsiniz ve en erken 14 gun sonra grime hakkiniz vardir ki genelde yogunluktan 1-2 ay bekleyebilirsiniz.
Sigorta Odemeleri
Zorunlu trafik sigortasi bazi eyaletler disinda heryerde yapilmasi zorunludur. Fiyati aracin marka model, srucunun yasi, ceza puani, kazalari ..vs. ye gore degisiklik gosterir. Oturdugunuz evin mustakil olmasi arti avantaj iken, 25 yasindan kucuk cocugunuzun olmasi, aile bireyleri ayni policedeyse ve birisinin ceza puani varsa, oturdugunuz ev site ise, yasadiginiz sehirde park problem varsa, yasadiginiz sehirde kazaraporu fazla suc orani yuksekse ..vs. sartlar dezavantajdir. Fiyat her zaman pahali cikar.
Sehirden uzakta iseniz daha uygundur. Ornegin ortalama aylik $100-$150 arasi iken ,sehir disinda $60-70 a dusebilir. 2-3 tane pert kaydiniz varsa sigorta sirketi size atabilir veya fiyatinizi fahis fiyata cekebilir.
Zorunlu trafik sigortasi karsi tarafin hasarini belirli limite gore oder gerisini siz odemeniz gerekebilir. Ithal araclar yasi ne olursa olsun, yerli araclardan her zaman daha pahali prim cikar. Airbag, direksiyona akilan asma kilit, merkezi kilit, alarm, immobilizer ..vs kriterler sigorta priminizi dusurmek icin etkendir.
Mehkemede sildirdiginiz ceza puani ve aciklamalar sigorta sirketinin inisiyatifine gore dikkatsiz surucu diye Kabul edilip cezaniz arttirilabilir. Bmw,Mercedes,audi ..vs. araclarin sigortasi her zaman daha pahali hatta bazi sigorta sirketleri belirli modelleri ve yastaski araci 1 ay icinde verdikleri adrese goturup control ettirmelerini ister. Yani aracta sorun varmi yok mu diye.
Kasko ise ekstradir. Ortalama zorunlu trafik sigortasi x2 seklinde hesaplanir. Kaskoda surucu sayisi belirtmek zorunlulugu vardir. Beyanda bulunmamis surucu kaza yaparsa odeme yapmayabilir. Her iki sigortada da min bir meblag beyan edilir. Hasar icin sigortaya gidildiginde o meblagi siz odersiniz, gerisini sigorta oder. Yani cam degiseyim, gocuk duzelteyim yok. Her halukarda sizden en az $250 veya $500 min cikartiyor.
Bakim maaliyetleri
Iscilik pahali olmasindan dolayi fiyatalra yansiyor. Fakat kendiniz yapabiliyorsaniz ucuza parca bulma sansiniz vardir. Yetkili servisler oldukca pahalidir. Durumunuz elvermiyorsa disari da daha ucuza yaptirabilirsiniz. Yetkili servise nazaran. Ornegin Subaru da sanzuman yag degisimini $130 a yaptirdim. Disarida $65 fiyat almistim. Yag filteresi orjinal mavi filtresini 4 lu pakette internetten $16-$17 a alabiliyorsun. Benzin filtresi $90, denso buji disarida tanesi $4-5 civarinda olmasi lazim iridium olanlar. $1-2 a da bulursun. Fren disk ve balata degisimi icin 3 yil once $900 fiyati yetkili servisten almistim. Birde motor kayisi icin $270 talepte bulunulmustu. Disarda kendim yaptim kayisi $25 a mi ne aldim 20dk da degistirdim. Frenleri de bosch ile degistirdim yanlis hatirlamiyorsam $150-$200 arasi odemisimdir. Belki de az. Sanzuman degistirmek, cikma sanzuman takmaya veya onarmaya tork konvertor icin yerli araclarda $700-$1200 iken ithallerde $1500-$1900 arasi cvt de ortalama 2 kat kadar fark ediyor. Isin hakkini veren ustalar varken, kirip dokenlerde cok fazla. Kirip dokenler zaten parca degistiriyor. Eski arabamda rot basi degistirmistim. Yetinden cikmiyor diye hilti ile araca giristi o da olmayinca balyoz ile vurdu. Biraderim yanimdaydi ziyaret e geldiydi. O gordu sok oldu. Hatta bana sormustu bunlarin usta olduguna emin misin diye
Subaru enjektoru $95-100 arasi disarda serviste ne kadar bilmiyorum. Ama sunu biliyorum oksijen sensoru disardan aldiginizda densoydu galiba Turkiyeye nazaran cok ucuzdu
Hic abartisiz olarak asagida aklima gelenleri anlatmaya calisacagim.Trafik cezalari caydirici olmali dedikleri seyi burda harbiden gordum. Hem meblag olarak, hem de yaptiricilik olarak gercekten harika. Hatta bircok cezada oyle bir cezanizi cekiyorsunuz ki, bir daha yapmak istemeyeceginize garanti ederim.
Iki cesit polis vardir. Bir tanesi sehir polisi sadece calistigi birimin oldugu sehirde yetkilidir, baska sehirde ceza yazamaz. Siniri oldugu sehirlerde belirli bolgeye kadar ceza yazabilir. Onun disinda o polisi baska sehirde gorun yaninda hiz ihlali bile yapsaniz yetki Alani olamadigi icin birsey yapmaz.
2. tip polisler ise, hepinizin filmlerden bildigi laf “lanet olsun dostum, eyalet polisi”. Evet Eyalet Polisi veya baska tabirle “State Trooper” lar korkulu ruyadir. Cogunlugu askeriyeden emeklilerden olusur, eyalet polisi olmak oldukca zordur ve universite mezunu olma sartini bircok eyalet istedigini biliyorum. Sehir polislerine nazaran daha anlayislidirlar, size dinlerler. Ama %90 affetmeyebilirler. Size genelde sordugu soru, seni neden durdurdum biliyor musun? Hayir dersen %100 ceza gelir. Evet, 1-2 mil geride hiz limitini gectim derseniz neden diye sorar. Farkina gec vardim vs. denildiginde size serbest birakabilir, inisiyatifine kalmistir. Esim dogum yapiyor yetismem lazim dersen genelde birakir veya pesinden gelir. Eyalet polisleri eyaletin bir ucunden digger ucuna kadar size takip edebilir. Evinizin onune kadar bile gelebilir. Araclari ozeldir, sehir polisleri standard arac kullanir. Eyalet polisinin araci yaris motorlarini bile yakalayabiliyor. Motor olarak HEMI, sanzuman olarak ozel sanzuman kullaniyorlar. Ayni aracin yol versiyonunda o sanzumani bulmaniz oldukca zor.
Yasanilan olay: yakin arkadasim yaris motoru vardi. Her zaman kullanirken bir sure kullanmadigini farkettigimde sordum ve bana nedenini anlatti. Hava guzel ve motor kullanmayacaksiniz. Geceyarisi bos bir otoyolda hiz yapmis. Yaklasik 2-3 dk gitmis aynada hicbirsey gormedim dedi. Ilginc diyip, eliniz gazdan cekip yavaslarken kolunun altindan bakmis, yaninda eyalet polisi isik yakmadan onu izliyormus. Farkettiginde isiklari yakip arkadasi kenara cekmis ve ona hiz yapmamasini sonucu telafi edilmeyecek seyler yasayabilrisin diye nasihat vermis. Istersem moturunu altindan alirim sesini bile cikartamazsin. Polis de motorcuymus o yuzden daha inisiyatifli yaklasmis. Sonrasinda polisin dedigi nereye gidiyorsun. Arkadas eve gidiyom demis. Polisin cevabi, hiz limitini 1 mil bile gecersen motorunu alirim. Seni takip edecem demis. Arkadasimin dedigi evin garajina kadar arkamdan geldi korkudan 1 mil gecmeyi birak 10 mil altinda surdum dedi.
1- Trafik isaretlerine uymamak; boyle bir sey yaptiginizda emin olun ceza kacinilmazdir. Ornegin; Dur isaretini gordugunuz kavsakta aracin 4 lastigi de tamamen durmalidir. Hafif yavasla bos diye atlarsaniz dikiz aynasinda size dogru gelen disko topu gorebilirsiniz. Okul civarinda, okul saatleri icinde hiz limitine uymak zorundasiniz. Bu konuda da cok katilar. Cep telefonuyla konusmak/mesajlasmaya da bircok eyalette goz actirmiyorlar. Bunun gibi nice ornekler sayabilirim.
2- Engelli park yerine parketmek; bircok videoda paylasirlar araclara yapmadiklarini birakmiyor millet. Ulkemizdeki yorumlari okudugumda da sikiysa aracima bunu yapsinlar diyenler goruyorum. Engelli park yerine yetkisiz parketmenin( aracinizda engelli plakasi veya plaketi yoksa) cezasi, ilk seferde $250 para cezasi + arac cekme/lastigi kelepceleme, 2.kez tekrarlanmasi durumunda $350 + kamu cezasi. Kamu cezasi denilen, hakim tarafindan karara baglaniyor ve belirli bir sure ornegin 1 ay kadar kamuya acik bir yerin temizligini yapiyorsnuz. Trafik cezalarinda genellikle, yogunlugun fazla oldugu otoyol kenari vs. yerlerdeki copleri temizliyorsunuz. Belirli saatler arasi oraya gitmek zorundasiniz. Size takip eden sivil memular ve polisler control edebiliyorlar. Oturup zaman oldurmek de yok tabiki. Ister unlu olun, isterseniz zengin olun farketmiyor.Bu cezayi aldiniz mi yapmak zorundasiniz. Ama cezanin en caydirici kismi ise rezil olmak. Halk daha acimasiz oluyor. Uzerinizde yelek oldugunu ve otoyol kenarinda gorurlerse, bazilari yaklasip laf atabiliyor, kimisi de copunu gicikligina uzerine atabiliyor.
3- Hiz cezasi; hiz limitlerini asmaniz durumunda sivil veya resmi polis araciyla pesinizden gelip sizi saga ceker. Durmak zorundasiniz. Eger hiz limitini +30 mil den fazla asmissaniz, tutuklama alabilirsiniz. Tutuklama sirasinda araciniz cekilir, ellerinize kelepce vurulup, polis merkezinde nezarete gidersiniz. Mahkeme gunune kadar beklersiniz. Hem yediginiz cezayi odersiniz hem de hakimin verecegi cezaya gore islem devam eder. Kefaletle cikma sansiniz da olabilir.
4- Alkollu arac kullanmak; yakalandiginiz zaman, alkol metre kullanabilir, diz bir cizgi cizip uzerinde yurutebilir veya parmagini gozunuzun onunde tutup takip etmenizi ister. Kafanizi parmagin gittigi yonde cevirirseniz sarhossunuz. Sadece goz bebekleri oynarsa bilinciniz acik oldugunu anliyorlar.Tabi ilk yakalanmada para cezasi + 6 ay trafikten men yiyorsunuz. Bu 6 ayi icinde de haftada belirli saat olmak uzere terapi seanslarina katiliyorsunuz. Eger okula giden cocugunuz varsa ve servis imkani yoksa, ozel izinle arac kullanip cocugu okula birakip, okuldan alabiliyorsunuz. 2.kez alkollu yakalanirsaniz, ehliyetiniz 1 yil gidiyor + terapi seanlarina katiliyorsunuz. Aracinizin kontagina alkol metre takiliyor. Araci calistirmadan once uflemeniz lazim eger alkol cikarsa arac calismiyor. Tabi bunu bazi kisiler baskasina ufletme veya yaninda cocugunu vs. tasiyarak onlara ufletebiliyor. Ama yoldan gecenler hicbir sekilde uflemiyor cunku durumun farkindalar. Alisverise gittiklerinde aracin kontagini kapatmadiklari da oluyor. Geri geldiginde ya calistiramazsam diye.Bu kisilerin aldiklari ceza DWI veya DUI olarak isimlendiriliyor. Aralarindaki fark, DWI da alkollu veya uyusturucu kullanmis olmak, DUI da o maddenin etkisi altinda refleklerin tamamen gittigi anlamina mi ne geliyor.
5- Emniyet kemeri takmamak; bu cezayi yiyene gerizekali gozuyle bakiliyor. Aractaki herkesin arka koltuk(bircok eyalette) da dahil takmak zorunda. Sadece bazi eyaletlerde belirli baski islerde calisanlar kemer takmiyor. Ornegin postaci, sehirici calisan sari taksici gibi. Belediye otobusu soforleri bile takmak zorunda. Soyleki polisler de cogu zaman gordum bu kurala uyup takiyor.
Polis tarafindan durduruldugunuz her cezada ceza puani vardir. Bu ceza puanlari islevsel. Sigorta kisminda okuyabilirsiniz.ceza puani dolmasi durumunda ehliyetiniz kullanim disi kalir. Belirli puan sinirini gecerseniz herbir puan basina ekstra motorlu tasitlar dairesine de para odersiniz. Agir vasita suruculeri ve ticari olup 6 kisiden fazla yolcu tasiyan araclarin suruculeri ticari ehliyer(CDL) kullanmak zorundadir. Soyleki onlardaki cezalarin hepsi, normal ehliyete nazaran X2 dur. Otoyollarda bazi bolgelerde levhada hiz sinirini asilmasi durumunda ceza X2 dur levasi gorebilirsiniz.
Butun polisler durdurduklari aracin arkasinda belirli acida parkeder ve projector lambayi aracin icine tutar. Sebebiyse, aracin icini daha iyi gorebilmek. Eger aracin icinde 1 den fazla kisi varsa takviye ekip cagirir ve gelene kadar bekler. O isik gozunuze aynadan oyle bir yansir ki, sol taraftan beklediginiz polis sag taraftan gelir. Ayaginizi frenden cekmediginiz surece aracindan inmez. Park a taktiginizda zaten geri vites isiginin anlik yanmasindan dolayi anlar ve aracindan cikar. Elleriniz direksiyonun uzerinde, camlariniz acik beklemek zorundasiniz. O gelmeden ehliyet ve arac kayit evragini hazirlarsaniz sizin icin + puan olabilir. Ama elinizi goremeyecegi bir yere gotururseniz uyari yapip size silahini cekebilir. Hava yagmurluysa, eger az ileride kopru alti vs. goruyorsaniz oraya kadar giderseniz, yani onun islanmayacagi bir yere giderseniz sizin icin + olacaktir. Ama oyle bir sans yoksa yapacak birsey yok. Yagmurlu havada daha sinirli oluyorlar ki kim olmaz. Siz aracinizla guvenli bir yere kadar gidebilirsiniz. Arkanizdan gelirler. Ornegin yol kenarinda fazla yer yoktur guvenli degil diye daha genis bir yere kadar surebilirsiniz veya bir benzin istasyonu varsa az ilerde surebilirsiniz.
Aracinizda cam filmi yaptirabilirsiniz. Ama bunun kanunlari var. On kapi camlari ve on cama hicbirsekilde yaptiramazsiniz. Arka kapidan itibaren arka cama kadar isterseniz zifiri karanlik yapin. Gerekcesi, size durdurdugunda aracin icerisinde kac kisi oldugunu gorebilmek. Zaten filmli camlari olan araclara daha temkinli yaklasiyorlar ve oncesinde camlari indirmenizi de isteyebiliyor. New York eyaletinde cam filmi yaptirmaniz icin izin belgesi almaniz gerekiyor. Ama bu belge butun camlar icin mi yani on kapi camlari icin mi geneli icin mi bilmiyorum. Tek bildigim aracin arkasina bilgi yazisi yaziyorsunuz. “Cam filmi izin belgesi aracin on camindadir” gibi bir yazi. Durdurup control edebilir. Bu izin icin de gecerli bir neden gerekiyor. Saglik basta olmak uzere yaptiginiz ise gore guvenlik icin. Cam filmini aracina sekil duruyor diye yaptiran cezasini oduyor. Ferrari . lambo gibi araclarda kapi caminda film yoktur. Eger varsa onun kesin ozel bir izni vs. vardir.
Gazetelerden okudugum kadariyla ulkemizde moda haline gelmis cakar lamba kullanimi oldugunu gordum. Amerikada cakar lamba kullanmaniz icin lisansinizin olmasi lazim. Sahsi aracinizda kimizi-mavi renklerini bir arada kullanamazsiniz. Polis ve koruma araclarinda kullaniliyor. Koruma araclarinda bu lamba hem aracin onunde, hemde arkasinda olmak zorundadir. Farlara takilan beyaz cakar lambalar ise polis, itfaiye, ambulans veya resmi araclar on far ve arka stop lambalarinda kullaniliyor. Bunlarin disinda digger renkteki cakar lambalarin da anlami var.
turuncu tepe lambasi veya aracin on ve arkasinda olabilen lambayi kullanan araclar, tamamen dikkatli olunmasi anlaminda kullaniyor. Ornegin kisin kari yoldan temizleyen araclar, otobuslerin arkasinda, cop kamyonlarinda, telefon sirketleri ariza onarimi sirasinda, arac cekicileri ..vs. araclarda kullaniliyor.
Mavi – beyaz: acil saglik mudahale ekibi bu lambayi kullanir. Aracin on ve arka caminda vardir. Bu lambayi kullanan araclarin on plaka altinda sahis arabasi oldugu halde acil mudahale ekibi diye uyari plakasi vardir.
Kirmizi-beyaz: itfaiyenin onden giden ekibi veya itfaiye sefinin aracinda bulunur. Ayni sekilde plakanin altinda itfaiye sefi diye yazan hangi bolgenin oldugu da yazili plakasi vardir.
Beyaz lamba: bu lambayi kullananlar, itfaiye icin gonullu calisanlar agirliktadir. Askeri personel de sahsi araclarinda bunu kullanir.
Bu cakar lambalari kullanmak icin ozel lisans almaniz gerekmektedir. Araciniza kafaniza gore takamazsiniz. Yakmasaniz bile takarsaniz cezasina katlanirsiniz. Kimse bu isigi menfaati cikarinda trafikten kurtulmak icin yakmaz.
Ogrenci servisleri, duracagi zaman isiklarini yakar ve dur tabelasini acar. Bu durumda trafik her iki yonlu durur. eger orta refujle bolunmus yolsa, servisin arkasindaki trafik sadece durur. devlet baska ni bile olsaniz durup bekleyeceksiniz. Servisin onunden ve arkasindan ortalama 10 mt kadar mesafede durmaniz lazim. Servisin on kisminda arac genisliginde bir bariyer otomatik olarak acilir ve cocuklarin yola atlamasi onlenir.
Cenaze korteji: eger vefat eden kisi eski bir guvenlik guclerinden veya sevilen bir kamu calisani ise, polisler bu kisi icin eskortluk yaparlar. Otoyol guzergahi kullaniliyorsa, cenaze konvoyu otoyola girmeden once polisler otoyoldaki trafigi yavaslatip durdurma noktasina getirir. Suruculer ilerde birsey oldugunu dusunerekten yavaslar. Buyuk kazalarda da bu sekilde uygulama yaparlar. Sag ve sol seriler arasinda polis arci/araclari zig zag yapar. Aradan kacayim derseniz uzerinize surer. Bir baska ekip de konvoyun biraz onunden gidip otoyol girislerini konvoy gecene kadar keser. Kimse buna birsey demez. Cenaze konvoyuna herkes saygilidir.
Sehir icinde siradan bir cenaze konvoyu varsa, guzergah cenaze evindeki calisanlar tarafindan saat verilerek polis merkezine bildirilir. Araclara cenaze evi tarafindan verilen bayrak veya aynaya bir kagit asilir. Herkes 4luleri yakarak konvoya katilir. Cenaze araci yesilde gecip digerleri kirmiziya takilsa bile yola devam ederler. Kavsaga kimse girmez. Kirmizi isik kameralari da devre disi oldugu icin ceza gelmez. Eger gelirse zaten o ceza iptal edilir. Cenaze konvoyuna disardan kimse girmez. Eger yabanciysaniz ve bilmeden girerseniz, konvoydan birisi cikip yaniniza yaklasip cikmaniz icin uyarir.
Itfaiye, ambulans, polis araclarini aynanizda gorurseniz veya karsidan geliyor gorurseniz, aracinizi yolun disina cikartip durmaniz gerekiyor. Eger duracak kadar alan yoksa hizini arttirip gitmeniz veya onun gecebilecegi sekilde durmaniz gerekiyor. Arkasindan uyaniklik yapip da gitmek yasak. Zaten polis aracinin arkasindan gitmek goz sagliginiz icin son derece zararli. Cunku cakar lambalar cok parlak ve 10 mt bile yakalasamazsiniz.
Ehliyet almak
Ehliyet almak ulkemize nazaran hem kolay hem de zordur. Ogrenciler lisedeyken 1 sene boyunca trafik dersi alir ve sinavi gectikten sonar, motorlu tasitlar merkezine gidip direksiyon sinavi icin gun alirlar. 16 yasindaki herkes ogrenci ehliyeti ve direksiyon dersi alir. 17 yasinda alinan ehliyet de trafige cikabilirsin. Ama yaninizda ehliyeti olan bir yetiskin ile birlikte. Gece 23:01 saah 05:00 arasi hicbir sekilde arac kullanamaz.
Yurt disindan gelenlerde ise durum, yasiniz 21 altinda ise direksiyon sinavina grime zorunlulugu vardir(bazi eyaletler haric), yazili sinav motorlu tasitlar dairesinde yapiliyor ve bilgisayar ekranindan anlik olarak sonuc gorerek oluyor. 50 soru sorulur ve 40 dogru yapmak zorundasiniz. %80 basari araniyor. Saglik muayenesi icin ordaki bir cihazdan goz muayenesi yapiliyor. 11 yanlsi yaptiginizda system otomati kapanir, 7 gun sonra tekrar sinava girebilirsiniz. Soru kombinasyonu her hafta degisir.
Direksiyon sinavi icin gun alindiginda kendi aracinizla gidebiir veya arac kiralayabilirsiniz. Gereksinimler olarak, arac feni vs. sorunsuz olmali. El freni ortada, elle cekmeli olmak zorunda. Ayakla baslamali veya dugmeye basmali sistemler ile giremezsiniz. Parallel park ve 3 nokta donusu yapmak zorundasiniz en ufak hatanizda sinavdan kalirsiniz ve en erken 14 gun sonra grime hakkiniz vardir ki genelde yogunluktan 1-2 ay bekleyebilirsiniz.
Sigorta Odemeleri
Zorunlu trafik sigortasi bazi eyaletler disinda heryerde yapilmasi zorunludur. Fiyati aracin marka model, srucunun yasi, ceza puani, kazalari ..vs. ye gore degisiklik gosterir. Oturdugunuz evin mustakil olmasi arti avantaj iken, 25 yasindan kucuk cocugunuzun olmasi, aile bireyleri ayni policedeyse ve birisinin ceza puani varsa, oturdugunuz ev site ise, yasadiginiz sehirde park problem varsa, yasadiginiz sehirde kazaraporu fazla suc orani yuksekse ..vs. sartlar dezavantajdir. Fiyat her zaman pahali cikar.
Sehirden uzakta iseniz daha uygundur. Ornegin ortalama aylik $100-$150 arasi iken ,sehir disinda $60-70 a dusebilir. 2-3 tane pert kaydiniz varsa sigorta sirketi size atabilir veya fiyatinizi fahis fiyata cekebilir.
Zorunlu trafik sigortasi karsi tarafin hasarini belirli limite gore oder gerisini siz odemeniz gerekebilir. Ithal araclar yasi ne olursa olsun, yerli araclardan her zaman daha pahali prim cikar. Airbag, direksiyona akilan asma kilit, merkezi kilit, alarm, immobilizer ..vs kriterler sigorta priminizi dusurmek icin etkendir.
Mehkemede sildirdiginiz ceza puani ve aciklamalar sigorta sirketinin inisiyatifine gore dikkatsiz surucu diye Kabul edilip cezaniz arttirilabilir. Bmw,Mercedes,audi ..vs. araclarin sigortasi her zaman daha pahali hatta bazi sigorta sirketleri belirli modelleri ve yastaski araci 1 ay icinde verdikleri adrese goturup control ettirmelerini ister. Yani aracta sorun varmi yok mu diye.
Kasko ise ekstradir. Ortalama zorunlu trafik sigortasi x2 seklinde hesaplanir. Kaskoda surucu sayisi belirtmek zorunlulugu vardir. Beyanda bulunmamis surucu kaza yaparsa odeme yapmayabilir. Her iki sigortada da min bir meblag beyan edilir. Hasar icin sigortaya gidildiginde o meblagi siz odersiniz, gerisini sigorta oder. Yani cam degiseyim, gocuk duzelteyim yok. Her halukarda sizden en az $250 veya $500 min cikartiyor.
Bakim maaliyetleri
Iscilik pahali olmasindan dolayi fiyatalra yansiyor. Fakat kendiniz yapabiliyorsaniz ucuza parca bulma sansiniz vardir. Yetkili servisler oldukca pahalidir. Durumunuz elvermiyorsa disari da daha ucuza yaptirabilirsiniz. Yetkili servise nazaran. Ornegin Subaru da sanzuman yag degisimini $130 a yaptirdim. Disarida $65 fiyat almistim. Yag filteresi orjinal mavi filtresini 4 lu pakette internetten $16-$17 a alabiliyorsun. Benzin filtresi $90, denso buji disarida tanesi $4-5 civarinda olmasi lazim iridium olanlar. $1-2 a da bulursun. Fren disk ve balata degisimi icin 3 yil once $900 fiyati yetkili servisten almistim. Birde motor kayisi icin $270 talepte bulunulmustu. Disarda kendim yaptim kayisi $25 a mi ne aldim 20dk da degistirdim. Frenleri de bosch ile degistirdim yanlis hatirlamiyorsam $150-$200 arasi odemisimdir. Belki de az. Sanzuman degistirmek, cikma sanzuman takmaya veya onarmaya tork konvertor icin yerli araclarda $700-$1200 iken ithallerde $1500-$1900 arasi cvt de ortalama 2 kat kadar fark ediyor. Isin hakkini veren ustalar varken, kirip dokenlerde cok fazla. Kirip dokenler zaten parca degistiriyor. Eski arabamda rot basi degistirmistim. Yetinden cikmiyor diye hilti ile araca giristi o da olmayinca balyoz ile vurdu. Biraderim yanimdaydi ziyaret e geldiydi. O gordu sok oldu. Hatta bana sormustu bunlarin usta olduguna emin misin diye
Subaru enjektoru $95-100 arasi disarda serviste ne kadar bilmiyorum. Ama sunu biliyorum oksijen sensoru disardan aldiginizda densoydu galiba Turkiyeye nazaran cok ucuzdu 
![[Resim: IMG_9762.jpg]](http://thumb.ibb.co/e7hKrH/IMG_9762.jpg)
![[Resim: IMG_9764.jpg]](http://thumb.ibb.co/d6pXBH/IMG_9764.jpg)
